Często w Internecie pojawiają się te pytania: Edukacja domowa jak zacząć... Edukacja domowa jak załatwić... Edukacja domowa od czego zacząć... Edukacja domowa co trzeba zrobić... Co zrobić żeby mieć edukację domową?
Edukacja domowa z roku na rok zyskuje na popularności. Choć nadal jest to rozwiązanie niszowe i zapewne nie dedykowane dla wszystkich, coraz więcej rodziców chce mieć wpływ na to jak i czego uczą się ich dzieci.
Pandemia koronawirusa w 2020 roku i edukacja zdalna dodatkowo skatalizowały marzenia o edukacji poza szkoła. Pojawia się jednak pytanie od czego zacząć, żeby w ogóle znaleźć się na edukacji domowej?
Stan prawny
Zacznijmy od tego, że w związku z obowiązkiem szkolnym i obowiązkiem nauki, każde dziecko do 18. roku życia musi być przypisane do placówki edukacyjnej. Obowiązkowa jest najpierw szkoła podstawowa, a po niej dzieci mogą uczęszczać do szkoły ponadpodstawowej lub uczyć się zawodu u pracodawcy (co regulują osobne przepisy).
Co ciekawe, gdyby trafił się wam wyjątkowo zdolny młody człowiek, który ukończyłby szkołę ponadpodstawową przed osiągnięciem pełnoletności, to nadal podlegać będzie obowiązkowi nauki. Może go spełniać albo studiując na uczelni wyższej, albo biorąc udział w odpowiednich kursach zawodowych.
A zatem, każdy uczeń edukacji domowej również jest zapisany do szkoły, której dyrektor wyraził zgodę na odbywanie obowiązku szkolnego i obowiązku nauki poza szkołą. Od lipca 2021, procedura przejścia na edukację domową stała się zdecydowanie łatwiejsza.
W wyniku kolejnych zmian przepisów, rodzice mogą wybrać dla swojego dziecka dowolną szkołę w całej Polsce.
Przestała bowiem obowiązywać rejonizacja, czyli konieczność zapisania ucznia do szkoły na terenie województwa, w którym mieszkał.
Wymogi formalne
Aby wystartować z edukacją domową, rodzice składają do dyrektora wybranej szkoły stosowny wniosek o zgodę na naukę poza szkołą, załączając następujące oświadczenia (zgodnie z Ustawą Prawo Oświatowe, art. 37, punkt 2):
- o zapewnieniu dziecku warunków umożliwiających realizację podstawy programowej obowiązującej na danym etapie edukacyjnym,
- o zobowiązaniu się rodziców do przystępowania przez dziecko w każdym roku szkolnym do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych.
Dokumenty powyższe mogą zostać złożone w dowolnym momencie trwania roku szkolnego. Co ważne, zniesiono obowiązek pozyskania i dostarczania do dyrektora opinii z poradni psychologiczno-pedagogicznej: znacząco upraszcza to formalności.
Uczniowie szkół podstawowych są uprawnieni do otrzymania podręczników, tych samych, z których ich rówieśnicy korzystają na lekcjach w szkole.
Ponadto, mogą korzystać, w porozumieniu z dyrekcją, z materiałów dydaktycznych będących w zasobach szkoły, służących do opanowania podstawy programowej, a także do skorzystania z konsultacji umożliwiających przygotowanie do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych.
Edukacja domowa jak zacząć?
Kiedy opisane wcześniej formalności zostaną dopięte, możecie wyłączyć poranny budzik i pozwolić dzieciom żyć według ich własnego zegara biologicznego.
Teraz wszystko w waszych rękach: wasze pomysły i ich realizacja określą, jak będzie wyglądać edukacja domowa w waszym domu.
Na pewno wiele zależy od etapu szkolnego, na jakim jest wasze dziecko. Młodsze dzieci w nauczaniu początkowym, naprawdę nie potrzebują spędzać nad książkami wiele czasu. Uczą się przecież bez przerwy: pomagając w kuchni, chodząc na spacery, bawiąc się i grając, rozmawiając z innymi ludźmi.
Możecie zapoznać się na przykład z jednym z wielu systemów edukacyjnych, jakim jest Metoda Montessori. Świetnie sprawdza się ona w edukacji najmłodszych.
Zapraszam też do przeczytania artykułu będącego odpowiedzią na najczęściej zadawane pytanie o edukację domową: A co z socjalizacją?
Możliwe ścieżki
Dzieci w edukacji domowej mają do zrealizowania taką samą podstawę programową, jak ich rówieśnicy w szkole. Oczywiście, możecie potraktować zakres wymagań bardzo serio i stworzyć plan lekcji na wzór tego szkolnego, czyli zaordynować konkretne lekcje o konkretnych godzinach.
Warto jednak zwrócić uwagę, że:
- edukacja domowa daje wolność formy w jakiej dzieci uczą się danego przedmiotu. Może to być praca z podręcznikiem szkolnym, ale mogą być również kursy, filmy, podcasty, rozmowy z ekspertami czy książki o podobnej tematyce,
- aby zdać egzamin uczeń nie musi opanować 100% materiału przewidzianego przez podstawę programową. Edukacja domowa daje możliwość skupienia się na przedmiotach, które dziecko lubi, a te mniej interesujące przerabiać w stopniu wystarczającym do zdania egzaminu. Dzięki temu można rozwijać pasje i te tematy, które ewidentnie porywają dziecko do dalszego zgłębiania i studiowania,
- ucząc się w domu można podzielić przedmioty na bloki tematyczne, zamiast uczyć się całości na raz. Na realizację wszystkich przedmiotów twoje dziecko ma 10 miesięcy, ale doświadczenie pokazuje, że niektóre przedmioty dzieciaki, są w stanie przerobić nawet w 2 tygodnie (!),
- edukacja domowa to nie szkoła w domu. A przynajmniej nie musi nią być! Można uczyć się przy biurku, przy stole, ale też na hamaku, kanapie, podłodze, trawie i na drzewie. Warto skorzystać z wolności, jaką daje wyjście ze szkolnych murów.
Podsumowanie
Edukacja domowa ma swoich zagorzałych przeciwników i równie silnie zorientowanych zwolenników. Jak każdy wybór, ma swoje plusy i minusy.
Zanim podejmiesz decyzję, zastanów się dlaczego myślisz, że jest to dla was dobra opcja. I pamiętaj, że zawsze możecie zmienić zdanie i wrócić do szkoły.
Decyzja o edukacji domowej nie musi być "na zawsze", bo w dowolnym momencie możecie zdecydować, że jednak edukacja systemowa czy alternatywna mają wam więcej do zaoferowania.
